Wstęp
W tej czteroczęściowej serii poświęconej zawiłej debacie teologicznej wokół Bożej suwerenności nad grzechem zagłębiamy się w złożony i często kontrowersyjny temat, który od wieków stanowi wyzwanie dla teologów. W części pierwszej zbadaliśmy pytanie: „Czy Bóg jest autorem grzechu?” Teraz w części drugiej skupiamy się na pytaniu, czy Bóg jest przyczyną grzechu.
Zrozumienie terminologii
Teolodzy zaangażowali się w głębokie dyskusje na temat związku między Bogiem a grzechem, szczególnie w odniesieniu do terminów „przyczyna” i „autor”. Teologowie reformowani, tacy jak Jan Kalwin, historycznie zaprzeczali, że Bóg jest bezpośrednią przyczyną grzechu, twierdząc, że ostateczna przyczyna grzechu leży w woli człowieka. Podkreślają, że Boża wiedza i ustanowienie rzeczywiście odgrywają rolę w istnieniu grzechu, mimo to powstrzymują się od przypisania autorstwa Bogu.
Debata na temat przyczyny i porządku
W kontekście tych dyskusji termin „przyczyna” często łączono z koncepcją autorstwa, co sugeruje, że jeśli Bóg jest przyczyną grzechu, musi być także za niego winny. Kalwin na przykład rozróżnia „przyczynę” od „porządkowania”, twierdząc, że Bóg nie jest „przyczyną”, ale dzieje się to poprzez Jego „poświęcenie”. Dla współczesnych czytelników to rozróżnienie może wydawać się subtelne, ponieważ oba terminy wydają się nieść przyczynowość.
Czy Bóg może powodować grzech, nie będąc obwinianym?
Jedno zasadnicze pytanie, jakie się wyłania, dotyczy tego, czy Bóg może być sprawczą przyczyną grzechu, nie ponosząc za to winy. Teolodzy z przeszłości byli ostrożni w etykietowaniu Boga jako sprawczej przyczyny grzechu ze względu na skojarzenie „przyczyny” z „autorem”. Jeśli uznamy, że współczesny związek między „przyczyną” a „winą” nie jest silniejszy niż związek między „święceniem” a „winą”, możemy uznać za stosowne powiedzieć, że Bóg jest przyczyną grzechu.
Przyczyny bliższe i odległe
Kalwin wprowadza koncepcję przyczyn bliższych i odległych, aby lepiej zilustrować związek między Bogiem a grzechem. Rozróżnia Boga jako „przyczynę odległą” i działanie ludzkie jako „przyczynę bliższą”. W tym rozróżnieniu złodzieje kradnący dobra Hioba są uważani za bezpośrednią przyczynę zła, podczas gdy Hiob uznaje Boga za przyczynę odległą. Kalwin podkreśla słuszność Bożej przyczynowości, przyznaje jednak, że to rozróżnienie nie rozwiązuje w pełni problemu zła.
Pogląd Kalwina na rolę Boga w grzechu i złu
Kalwin rzeczywiście używa terminu „przyczyna”, omawiając rolę Boga w sprowadzeniu zła. Opisuje Boga jako jedyną przyczynę zatwardziałości i potępienia, podkreślając, że Boże miłosierdzie i zatwardzenie zależą wyłącznie od Jego woli. Ta perspektywa podkreśla pogląd, że w zrozumieniu Jego związku z grzechem nie możemy szukać powodów wykraczających poza suwerenną wolę Boga.
Wniosek
W tym badaniu, czy Bóg jest przyczyną grzechu, byliśmy świadkami różnorodnych i złożonych debat teologicznych, które kształtowały tę dyskusję na przestrzeni wieków. Teolodzy tacy jak Jan Kalwin zmagali się z terminologią i konsekwencjami przypisywania Bogu przyczynowości. Chociaż przyczyny bliższe i odległe zapewniają ramy dla zrozumienia roli Boga w grzechu, nie rozwiązują one w pełni wyzwania teologicznego, jakie stwarza istnienie zła.
Kontynuując naszą podróż przez tę serię, zagłębimy się w zawiłości Bożej suwerenności nad grzechem, starając się uzyskać wszechstronne zrozumienie tego głębokiego paradoksu teologicznego. Czekajcie na część 3, w której zbadamy związek między suwerennością Boga a wolną wolą człowieka w kontekście grzechu.
